Copyright © 2024, T. Garanti Bankası A.Ş
“Makineler düşünebilir mi?” sorusuna adını verdiği Turing testi ile cevap arayan bilgisayar bilimcisi Alan Mathison Turing’in bu alandaki çalışmalarının üzerinden geçen bir asıra yakın zaman içinde makineler düşünmekten daha fazlasını yapmaya başladı.
80’lerde cylon, 90’larda ise daha çok cyborg (insan ve robot karışımı sibernetik tür) olarak yalnızca bilim kurgu filmlerinde karşımıza çıkan yapay zekâ karakterleri; 2000’li yıllarda sinema perdesinde uyandırdığı merak ve heyecanı gündelik hayatımızın içine konfor ve desteğe dönüştürerek taşıdı.
Artık cep telefonlarımızın içinde kendisine komut verilmesini bekleyen ya da akıllı ev cihazlarımız üzerinden internet siparişlerimizi yöneten, yapay zeka yazılımı kişisel asistanlarımız, gün içinde harcayacağımız düşünsel ve bedensel eforu hafifletmede önemli roller üstleniyor. Üstelik tüm sorumlulukları bununla sınırlı da değil.
Teknolojiye yatırım yapan birçok ülkede, birbirinden farklı yapay zeka ürünleri; hastalık teşhis ederek sağlık endüstrisine katkı sağlıyor, televizyon kanallarında haber programı sunuyor ya da insanla iş birliği dahi yapmadan tek başına kendi modelinde robotlar üretebiliyor.
Peki tüm bu teknolojik gelişmelerle yükselen dijital çağda finans sektörünün yapay zeka ile ilişkisi hangi aşamada?
Tabii finans sektörünün yapay zeka ürünlerine yöneliminin tek nedeni güvenlik değil.
Öyle ki, Accenture’ın 2016 yılında Akıllı Otomasyon: Dijital Bankacılığın Yeni İş Arkadaşı (Intelligent Automation: The Essential New C0-Worker in Digital Banking) başlıklı anketine göre, banka yöneticilerine hangi alanlarda otomasyon kullanımını artırmak istedikleri sorulduğunda, cevap %90 oranında Müşteri Etkileşimi/Deneyimi ve IT – Bilişim İşleri oluyor.
Yapay zeka ürünlerinin finans sektöründeki etki alanları hakkında daha geniş bir bilgiye sahip olmak isterseniz gelin bu alanlara birlikte göz atalım:
Bankacılık Ürünleri
Global bankacılık sektöründe her gün milyonlarca bankacılık işlemi çevrimiçi yapılıyor. Birbirinden farklı veri türlerini toplayarak müşterilerin tercih ve ihtiyaçlarını hem hızlı hem de detaylı olarak analiz eden yapay zeka, böylece müşterilere sunulan ürün ve hizmetlerin kişiselleştirilmesine aracılık ediyor.
Veri toplama ve analiz prensibi ile çalışan yapay zeka, rutin işlemleri hızlandırarak bankalara verimliliklerini optimize etme ve çalışanlarının potansiyelini artı değer kazandıracak faaliyetlere yönlendirme olanağı tanıyor.
Sesli mobil asistan ve robo-danışman gibi uygulamalar şimdilik en popüler yapay zeka bankacılık ürünleri arasında yer alıyor. Fakat yakın gelecekte dijital bankacılığının sınırlarının hızla genişlemesi bekleniyor.
Yapay zekalı bankacılık ürünlerinin Türkiye’deki örneklerinden biri Garanti BBVA Mobil üzerinden hizmet sunan yapay zekalı mobil asistanımız Ugi. Hesap işlemleri, para transferleri, döviz alım-satım gibi birçok başlıkta tıpkı müşteri temsilcilerimiz gibi müşterilerimize destek sağlayan mobil asistanımız Ugi, doğal konuşmaları anlıyor. Bu sayede basit sorgularla işlem yapmaya imkan sağladığı gibi içinde tamamen kişiye özel ürünleri ya da içerikleri barındıran cümlelerle de ihtiyaçları kolayca sorgulama olanağı tanıyor.
İştirakimiz Garanti Emeklilik ise internet ve cep şubesi üzerinden hizmet sunan robot fon danışmanı Fon Koçu ile bireysel emeklilik birikimlerini en iyi şekilde değerlendirmek isteyenlere yön göstererek robo-danışmanların bir örneğini temsil ediyor. Müşteri Hizmetleri yöneticileri; kaliteli ve nitelikli hizmet verebilmek adına yeni stratejiler geliştirmeye çalışsa da mesai boyunca hizmet verdikleri müşteri sayısı sınırlı kalıyor. Bu nedenle müşteri hizmetlerinde chatbot, sesli mobil asistan, robo-danışman gibi yapay zeka ürünlerinin kullanımı hızla artıyor.
En popüler yapay zeka yazılım örneği olan chatbot’lar, müşteri hizmetleri çalışanlarının iş yükünü önemli ölçüde azaltmanın yanı sıra kullanıcılara herhangi bir işlemi kolaylıkla gerçekleştirebilmeleri adına faydalı bağlantılar sağlıyor. Aynı zamanda 7/24 hizmet sunarak kullanıcı deneyimini iyileştirmede önemli bir misyon taşıyan chatbot’lar; müşterilerle girdikleri etkileşimlerden öğrenerek karmaşık sorunları kısa sürede çözüme ulaştırabiliyor, kendilerini ve çözüm yöntemlerini sürekli geliştirebiliyor.
Portföy Yönetimi
Finans alanındaki anlamıyla portföy; likidite, yüksek getiri, düşük risk değeri ve kolay yönetilebilirlik özelliklerine sahip olması beklenen birden fazla yatırım aracının bir araya getirilmesiyle oluşturulan yatırım sepetidir.
Günümüzde portföy yönetiminde kullanılan yapay zeka ürünleri, müşterilerin güncel durumunu global analizler çerçevesinde değerlendirerek mevcut portföyün en kazançlı biçimde yönetilmesi için alternatif çözümler üretebiliyor. Risk analizi değerlendirme algoritmaları ile çalışan yapay zeka yazılımlarının ürettiği çözümler matematiksel hataları da ortadan kaldırıyor.
Portföy yönetiminde kullanılan bazı robot danışmanlar sayesinde, varlık yönetiminde bilgi ve mevcut pazar durumu ve daha da önemlisi müşteri hedeflerini öğrenme becerileriyle değeri giderek artan bir rol oynuyor. Bunlara ek olarak, tamamlayıcı hizmetler çapraz satışla sunularak müşteri değeri yaratılıyor.
Maliyet Tasarrufu
Hem ekonomi hem de piyasaların ev sahibi bankalar ve finans şirketleri, maliyet tasarrufu başlığındaki inovasyonları diğer sektörlere oranla sistemlerine en hızlı ve en doğru şekilde entegre eden kuruluşlar arasında.
Accenture anketinin yanı sıra güncel teknoloji raporlarının birçoğunda da finansal hizmet alanındaki masrafların yapay zeka ürünleri ile %80’e, iş için harcanan zamanın ise %90’a kadar azaldığı kaydediliyor. Yapay zeka ile maliyet tasarrufu başlığı finans sektörünün geleceğini doğrudan etki altına alıyor. Buradan elde edilen kazancın ise yeni iş alanları ve yatırımlara dönüşmesi bekleniyor.
Gerçek Zamanlı Dolandırıcılık Tespiti
Güvenlik ve dolandırıcılık tehdidine en çok maruz kalan sektörlerin başında yer alan finans dünyası, finansal riskleri azaltmak adına yeni yöntemler geliştirmeyi sürdürüyor. Yapay zeka altyapısıyla geliştirilen yeni finansal modeller güvenlik tehdidiyle mücadele etmekte büyük önem taşıyor. Bankaların fon akış analizini gerçek zamanlı olarak takip etmelerine ve keşfedilen dolandırıcılık işlemlerini engellemeye yardımcı olması beklenen yapay zeka yazılımlarının, çalışanların gözden kaçırabileceği tüm veri girdilerini eş zamanlı olarak okuyabilme yeteneğiyle risk yönetiminde finansal kuruluşlara ciddi bir güvenlik gücü sağlaması bekleniyor. Amazon, Google, IBM gibi dev şirketler bulut tabanlı geliştirici ara yüzlerine entegre ettikleri yapay zeka ürünleriyle veri ve ağ güvenliklerini kontrol altında tutuyor.
Yapay zekalı robo-danışmanların fintech şirketlerinde rolleri hakkında bilgi almak isterseniz Robo-Danışman Nedir, Fintech’ler için Önemi Ne? yazımızı okuyabilirsiniz.