2023 Yılında Türkiye’de Sosyal Medya ve İnternet Kullanımı Nasıl?

Alışveriş yapmak, film izlemek, oyun oynamak veya para göndermek… Günlük hayatımızdaki aktivitelerimizin neredeyse tümü için artık en çok uğradığımız yer belli: İnternet!

Mağazada gördüğümüz bir ürünü e-ticaret sitesindekilerle kıyaslıyor, sanal marketlerin indirim listelerini takip ediyor, rezervasyon yaptıracağımız bir oteli mutlaka sosyal medyada araştırıyoruz. Kutu açılış videoları izleyip kullanıcı yorumları okumak âdeta birer hobimiz hâlini aldı. Yani dijital alışkanlıklarımız sürekli değişip dönüşüyor. İşte We Are Social’ın geçtiğimiz ay yayımlanan Dijital 2023 Global raporu, bu dönüşümü rakamlarla ortaya koyuyor. Biz de bu yazımızda, 2023 Türkiye özel raporundaki çarpıcı verilere yer verdik.

Gelin şimdi Türkiye’deki internet davranışlarına ilişkin en son istatistiklere göz atalım.

Ne kadar süre çevrimiçiyiz?

2023 yılının ilk ayında Türkiye’deki internet kullanıcılarının sayısı 71,38 milyona ulaşmış durumda. Bu da toplam nüfusun yüzde 83,4’üne denk geliyor. Geçtiğimiz yılki rapor ile kıyaslarsak 1,3 milyonluk bir artış söz konusu. Öte yandan nüfusun yüzde 16,6'lık bir kesimi, yani 14,21 milyon kişi hiç internet kullanmıyor. Sosyal medya tarafında ise toplam nüfusun yüzde 73,1’ini temsil eden 62,55 milyon aktif kullanıcımız var.

İnternette geçirdiğimiz süre bir önceki yılın verilerine göre 36 dakika daha az. Artık günde ortalama 7 saat 24 dakikamızı internette harcıyoruz. Bu sürenin yüzde 39,2’si sosyal medyaya gidiyor. Totalde ise bir önceki yıla göre 5 dakika azaltarak toplamda 2 saat 54 dakikamızı burada harcıyoruz.

Nerelerden internete bağlanıyoruz?

En çok cep telefonuyla internete bağlanmayı seviyoruz. 16 ile 64 yaş aralığındaki kullanıcıların yüzde 94,3’ü cep telefonuyla internete bağlanıyor. Yüzde 62,3’lük bir kesim ise bilgisayar kullanmayı tercih ediyor.

Günlük olarak internete ayırdığımız zaman bir önceki yıla göre azaldı dedik. Buna rağmen mobil cihazlarda aktif olduğumuz süre 10 dakika artmış durumda. Cep telefonlarımızla her gün yaklaşık 4 saat 26 dakika internetle meşgul oluyoruz. Ayrıca bir yıl içinde tamı tamına 3 milyar 732 milyon mobil uygulama indirmişiz.

Bilgisayar ve tabletler ile günlük olarak internette geçirdiğimiz süre 26 dakika daha azalmış. 2023 itibarıyla 2 saat 58 dakika olarak kaydedilmiş.

Akıllı ev aletleriyle internete bağlananların sayısı ise toplam kullanıcıların yüzde 19,1’ini oluşturuyor. Her ne kadar sayıca düşük görülse de dünya çapında bu oran sadece yüzde 16’larda. Ayrıca Ülkemizde akıllı ev aletlerine sahip hane sayısı yüzde 11 bandında. 

Hangi dijital araçları kullanıyoruz?

Parmaklarımızla arama yapmayı dijital asistanlara yeğliyoruz. Kullanıcılarımızın yalnızca yüzde 21,2’si haftalık olarak sesli asistan kullanıyor.

Kullanıcılarımızın yüzde 28,1’i aylık olarak Google lens gibi görüntü tanıma araçları kullanıyor. QR kod kullanmayı ise bir tık daha fazla seviyoruz. Mobil cihazlarından her ay QR kod kullananların sayısı toplam kullanıcıların yüzde 34,2’sine denk geliyor. Küresel kullanıcıların ise yüzde 44,6’sı aylık olarak QR kod kullanıyor.

Online çeviri araçlarıyla haşır neşiriz. İnternet kullanıcılarımızın yüzde 33,8’i bu araçları kullanıyor. Küresel kullanıcılara baktığımızda ise bu oran yüzde 28’lerde. Kim bilir, son aylarda büyük bir çıkış yakalayan Chat GBT’nin çoklu dilde çeviri özelliği bu oranı yükseltebilir. Bekleyip göreceğiz.

Daha çok nerelerde geziniyoruz?

Eğitici içerik izleyenlerin sayısında bir miktar azalma var. Haftalık olarak eğitim ve özel ders videoları tüketenlerin sayısı bir önceki yıl toplam kullanıcıların yüzde 62,7’sine eşit iken bu yıl yüzde 59,2’sine denk geliyor. Fakat bu oranla bile küresel listede 3. sıraya yerleşmişiz. Listenin başında Filipinler bulunurken, onu Güney Afrika takip ediyor.

Vlog izlemede hala biraz gerilerdeyiz. Toplam kullanıcılarımızın yüzde 20,7’si haftalık olarak Vlog tüketiyor. Dünya çapında ise vlog izleyenlerin sayısı küresel kullanıcıların yüzde 25,5’ine eşit.

Son aylarda Netflix’in üye kaybettiği haberleri sıkça kulağımıza geliyordu. Raporun sonuçları bu ihtimali güçlendiriyor. Buna göre hem dünyada hem de Türkiye’de çevrimiçi kanallardan dizi, film izleyenlerin sayısında düşüş var. Fakat yine de dizi keyfimizi elden bırakacak gibi durmuyoruz. Toplam kullanıcılarımızın yüzde 96,3’ü her ay streaming platformlarını ziyaret ediyor. Dünyada ise bu sayı, küresel kullanıcıların yüzde 90,9’una denk düşüyor.

Podcast tutkunları şaşıracak mı bilmiyoruz ama söyleyelim. Ülkemizdeki kullanıcıların yalnızca yüzde 16,3’ü haftalık olarak podcast dinliyor. Küresel kullanıcılarda ise bu oran yüzde 21’lerde.

Video oyunlarına düşkünlüğümüz de son sürat devam ediyor. Mevcut gamer sayımızla dünya sıralamasında 5.’yiz. Kullanıcılarımızın yüzde 92,3’ü çevrimiçi olarak oyun oynuyor. Her gün ortalama 1 saat 5 dakikamız oyun konsolu kullanarak harcanıyor.

Biraz da ihtiyaçlardan söz edelim. Her yüz kişiden 34’ü aylık finansal işlemlerini yürütürken interneti kullanıyor. Dünyada ise bu oran yüzde 27’lerde. Finansal okuryazarlığımız dünyanın geri kalanına göre birkaç adım ileride.

Finans demişken We Are Social raporuna göre, dünya çapında en fazla kripto yatırımcıya sahip olan ülkeyiz! Bir önceki yıl kullanıcılarımızın yüzde 18,6’sı kripto varlığa sahipken listenin 5. sırasındaydık. Bu yıl ise yüzde 27,1 kripto yatırımcı oranıyla küresel listenin zirvesinde yer aldık.

Yüzde 27,8’imiz sağlık verilerini haftalık olarak çevrimiçi araçlarla takip ediyor. Yüzde 43,4’ümüz ise market alışverişleri için her hafta internete uğruyor. Daha genel anlamda ise yüzde 64,6’mız haftalık online alışveriş yapmayı ihmal etmiyor.

Siber güvenlik konusunda ne durumdayız?

Şaşırtıcı bir biçimde siber güvenlik konusunda en az endişelenen ülkelerden biriyiz. Rapora göre kullanıcılarımızın yalnızca yüzde 25,8’i kişisel verilerinin kullanılması konusunda hassas. Küresel kullanıcıların ise yüzde 32,2’si verilerini paylaşırken firmalara şüpheyle yaklaşıyor.

Öte yandan internet kullanıcılarımızın yarısından fazlası online bilgilerin doğruluğundan şüphe ediyor. 18 yaş üstü internet kullanıcılarımızın yüzde 62,4’ü bilgilerin sahte mi yoksa gerçek mi olduğundan emin değil. Dünyadaki kullanıcıların ise ortalama yüzde 53,9’u bilgilerin güvenilirliğinden kaygılı.

Sosyal medyada en çok neden aktifiz?

Konu sosyal medya olunca merak edilenler de bir hayli fazla. Mesela en çok hangi amaçla çevrimiçi oluyoruz? Yüzde 47,1’imiz bir ürün veya marka hakkında bilgi almak için sosyal ağları kullanıyor. Diğer yandan influencer takibinde geçen yıl olduğu gibi oldukça gerideyiz. Yüzde 11,7 influencer takipçi oranıyla dünya sıralamasında sondan ikinciyiz. Listenin sonunda ise Rusya var.

Haber postları okumak için sosyal medyayı kullananların sayısı kaç sizce? İnternet kullanıcılarının yüzde 51’i. Yani kullanıcılarımızın yarısından fazlası sosyal medyayı haber kaynağı olarak kullanıyor. Yanlış haberlerin burada çok hızlı bir şekilde yayılabildiğini düşünürsek, edindiğimiz bilgilere temkinli yaklaşmakta fayda var.

Sosyal medyayı işle bağlantılı olarak kullananlarımız da var. Yüzde 37,5’imiz hesaplarında mesleki amaçlarla çevrimiçi oluyor.

Peki en çok hangi sosyal medya platformlarını kullanıyoruz dersiniz? Bir önceki yıl ile aynı. YouTube en çok kullandığımız online platform olurken, onu sırasıyla Instagram, Facebook, TikTok, Twitter, Facebook Messenger, Snapchat ve LinkedIn takip ediyor.

Küresel eğilimler nasıl değişti?

Sosyal medya ve internet kullanımında küresel eğilimler de dikkat çekici. Tüm dünyada yeni şeyler keşfetmek ve bilgi almak konusunda sosyal medyaya doğru bir yönelim var. Bu durum sosyal medyanın hayatımızdaki rolünü biraz daha artırabilir.

İnternette harcadığımız sürelerde dünya genelinde düşüş var. Ancak sosyal medyada harcanan süre ufak da olsa artmış durumda.

Çevrimiçi etkinliklerin azalması internetin hayatımızda daha az önemli hale geldiğini göstermiyor. Aksine çevrimiçi davranışlarımızı çok daha bilinçli ve planlı yönettiğimizin bir kanıtı. Başka bir deyişle, artık nicelikten çok niteliğe önem veriyoruz.

İnternette en çok zaman geçiren kesim 16-24 yaş aralığında. Yaş seviyesi yükseldikçe çevrimiçi kalınan sürede de bir miktar azalma oluyor.

Dijital araçlarımız daha bir çeşitlendi. Her zamanki gibi ilk sırada açık arayla cep telefonlarımız var. Onu sırasıyla bilgisayarlar, tabletler, oyun konsolları, akıllı saat ve bileklikler, akıllı ev aletleri ve sanal gerçeklik cihazları takip ediyor.

Hem internet kullanıcılarının hem de alışverişlerini online olarak yapanların sayısında bir önceki yıla göre artış görülüyor.

Özetle sanal platformlar hayatlarımızda önemli etkiler yaratmaya devam ediyor. Biz ise dijitalleşme yolculuğunun getireceği yeni deneyimleri büyük bir merakla bekliyoruz…