Küresel Su Sorunu ve Su Tasarrufu İçin Yapabileceklerimiz

Tatlı su kaynakları gittikçe azalıyor, kuraklık oranları artıyor, dünya kırmızı alarm vermeye başladı. Şu sıralar pandemi gündemiyle meşgul olan dünyamızın ufkunda bambaşka bir kriz daha var: Su sorunu…

Pandemi sürecinde hijyen şartları gereği su tüketiminin artış gösterdiğini biliyoruz. Hâlihazırda zaten gündemimizde yer eden su sorunu, pandemiyle birlikte daha fazla göz önünde olmaya başladı. Yerkürenin %70'i sudan oluşmasına rağmen, tatlı su oranımız %2,5 civarında. Dünya nüfusunun dörtte biri yeterli içme suyuna sahip değil, bu sayının 400 milyonunu çocuklar oluşturuyor. Her yıl 1 milyon 800 bin çocuk temiz suya erişemediği için hayatını kaybediyor.(1) Milyonlarca kadın, her gün yaklaşık dört saatini evine su taşımak için harcıyor. Dünyanın her yerinde su seviyesi gittikçe düşüyor. En verimli havzalardan biri olan Hindistan’daki Ganj Havzası’nın yeraltı su seviyesi, sulama çalışmaları ve artan nüfus nedeniyle yılda 6 cm’e kadar düşüyor. Tüm bu verilerden de anlaşılacağı gibi su krizi, günümüzün en önemli evrensel problemlerinden biri haline geldi.

Bugün Orta Doğu ülkelerinden Irak, Ürdün, Kuveyt, Libya, Suudi Arabistan, Mısır, İran, Tunus, Birleşik Arap Emirlikleri, Yemen ve Bahreyn, yağış oranının azlığı nedeniyle ciddi su sıkıntısı çekiyor. Türkiye, sanıldığının aksine su açısından zengin bir ülke değil. WWF’in Türkiye’nin Su Riskleri Raporu’na (2) göre ülkemiz, kişi başına düşen 1.519 m³’lük su miktarı, artan nüfusu, gelişen ekonomisi ve büyüyen şehirleri ile su sıkıntısı çeken ülkeler arasında yer alıyor.

Son araştırmalara göre 2016 yılında Türkiye’deki su kullanımı miktarı 60,4 milyar m³ olarak tespit edilirken, aynı yıl ülkemizde kullanılan toplam suyun %18,4’ünün sanayide, %10,3’ünün içme-kullanmada, %71,3'ünün ise tarımsal sulamada tüketildiği görülüyor. 2016 yılındaki Türkiye'deki toplam su kullanımının %71,3'ünü ise tarımsal sulama oluşturuyor.

21. yüzyılda su sorunu: Temel sebepler

21. yüzyıldan itibaren sanayileşme, iklim değişikliği, nüfus gibi etkenler, dünyadaki su kaynaklarının azalmasında belirgin rol oynadı ve su sorunu, bu etkenlere paralel bir şekilde artış gösterdi. Su kaynaklarının içinde bulunduğumuz yüzyılda daha da azalmasının nedenlerini birkaç maddede açıklamak mümkün.

• Dünyadaki nüfus artışı: Mevcut su kaynakları, yüksek hızla artan nüfusun su ihtiyacını karşılayamıyor. 2040 yılında nüfusunun 100 milyonu(4) geçmesi beklenen Türkiye’nin su sıkıntısı çeken ülkeler arasına gireceği düşünülüyor.

• Su kaynaklarının daha bilinçli kullanımı için finansman ihtiyacı: Mevcut su kaynaklarından endüstriyel ve tarımsal olarak en iyi şekilde yararlanmak için özel tesisler inşa etmek gerekiyor. Bu tesislerin faaliyetleri çevreyi daha az kirletiyor ve bu da su kaynaklarının korunmasına yardımcı oluyor. Teknolojik açıdan üst seviyede olan bu tesisler, üçüncü dünya ülkelerinde finansal yetersizlikten ötürü inşa edilemiyor ve bu bölgelerde su tüketimi orantısız bir şekilde artıyor.

• Çevre kirliliği: Özellikle az gelişmiş ülkelerin sanayileşme çabaları, çevreyi daha da kirletiyor. Çünkü bu ülkeler, gelişmiş ülkelerde olduğu gibi, sanayileşirken çevreye zarar vermeyecek teknolojik ve finansal altyapıdan mahrumlar. Bu teknolojik ve finansal yeterliliğe sahip olan ülkelerin az gelişmiş ülkelere yardımda bulunması, bu sorunun çözümünde etkili olabilir.

• Su politikalarının ulusal çerçevede düzenlenmesi:

Böylece lokal olarak alınan bu önlemlerle, dünya çapındaki su tüketimi kontrolünün sağlanması mümkün olabilir.(5)

Bireysel olarak ne yapabiliriz?

Su sorununa karşı duyarlı olmakla bu konuda ilk adımı atmış oluyoruz. Bu duyarlılık elbette birtakım sorumlulukları da beraberinde getiriyor. Su tasarrufu konusunda size rehber olabilecek birkaç önerimiz var!

• Musluklarınıza uygun fiyatlarla satılan perlatör takabilirsiniz. Perlatör, akan suya hava karıştırır ve harcanan su miktarının yaklaşık %30 azaltılmasına yardımcı olur.

• Bir musluk dakikada 14 litre su akıtır. Ellerinizi sabunlarken suyu kapatın veya sensörlü musluk kullanın.

• Sebze ve meyvelerinizi akan suda yıkamak yerine, bir kaba su koyup yıkayın. Çok daha az su harcamış olursunuz.

• Dişlerinizi fırçalarken bir bardağa su doldurun ve ağzınızı o suyla temizleyin. Bu şekilde yaklaşık 15 litre suyu boşa akıtmamış olursunuz.

• Bulaşıkları makineye koymadan önce, musluk suyuyla ön yıkamaya ihtiyaç duymadan bir bezle silin. Bu şekilde önemli oranda su tasarrufu yapabilirsiniz. Yemek artıklarını da ıslak bir süngerle temizleyebilirsiniz.

• Balkonunuzu hortumla yıkamak yerine bir kova su ve süpürge kullanabilirsiniz.

• Çaydanlık veya su ısıtıcısına ihtiyacınız kadar su koyarak israfı önleyebilirsiniz. Ek olarak su ısıtıcıları, miktar olarak fazla olan suyu ısıtmak için daha fazla enerji harcarlar. Isıtıcıda kalan artık suyu bekleterek de tasarruf yapabilirsiniz ancak bu suyu sonra tekrar kullanmak isteseniz bile yine ısıtmanız gerekecek ve ekstra enerji harcayarak, su tasarrufu yaparken elektrik israfına neden olacaksınız.

• Kirli giysilerinizin birikmesini bekleyin ve toplu bir şekilde çamaşır makinesine atın. Çamaşır makinesi kullanım sıklığını azaltarak yılda ortalama 9 ton su tasarrufu sağlayabilirsiniz.

Maddelerde WWF Türkiye'nin Su Tasarrufu Rehberi’nden yararlanılmıştır.

Sosyal medya hesaplarımızda düzenlediğimiz farkındalık hareketine #SürdürülebilirAlışkanlıklar etiketiyle katılarak, su tasarrufu konusundaki duyarlılığınızı göstermeye ne dersiniz? Gelin hep birlikte, su tasarrufuna katkıda bulunalım!

Kaynak:

(1) https://www.gzt.com/jurnalist/su-sorunu-kuresel-boyutlara-ulasiyor-21-yil-icinde-700-milyon-kisi-su-nedeniyle-goc-edebilir-3496954

(2) http://awsassets.wwftr.panda.org/downloads/turkiyenin_su_riskleri__raporu_web.pdf

(3) http://www.tskb.com.tr/i/assets/document/pdf/TSKBBAkis_SUYeniElmas_Subat2019.pdf

(4) http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30567)

(5) https://tasam.org/tr-TR/Icerik/1708/yasamin_ana_unsuru_ve_su_sorunu

(6) http://bianet.org/bianet/saglik/222444-wwf-turkiye-den-su-tasarrufu-rehberi