Dünyanın Konuştuğu Ağ Platformu: 5G Nedir?

İçinde bulunduğumuz çağı tek kelimeyle tarif etsek muhtemelen ona “hız” derdik. Günlük hayatımızın çok önemli bir kısmını geçirdiğimiz internette artık zamanımızı çok daha verimli geçirmek istiyoruz. Saniyeler içinde yüksek çözünürlüklü bir filmi cep telefonumuza indirebilmek, bağlantı sorunu yaşamadan oyun oynayabilmek veya gecikme olmadan yüksek boyutlu dosyaları başka bir kullanıcıya iletebilmek gibi... Tüm bunları bize verebilecek yeni nesil haberleşme teknolojisinin adı ise 5G yani 5. nesil kablosuz hücresel bağlantı ağı!

5G (5th generation), en son sürüm kablosuz ağ teknolojilerini ifade ediyor. Dünya genelinde henüz kurulumu tamamlanmış olmasa da birçok ülke 5G kapsama alanı sayısını artırmak için altyapı çalışmalarına devam ediyor.

Statista’nın 2023 verilerine göre 5G hizmeti sunan en fazla şehre sahip ülkelerin başında Amerika Birleşik Devletleri geliyor. ABD’yi sırasıyla Çin, Finlandiya ve Filipinler takip ediyor. Ülkemizde de 5G ile ilgili yatırımların hızla arttığını söylemek mümkün. İstanbul Havalimanı’nda ve bölgesel olarak belirli noktalarda 5G kapsama alanı kurulumları mevcut. Eğer telefonunuz 5G’yi destekliyorsa GSM şirketinizle iletişime geçerek bu bölgelerdeki 5G hizmetinden yararlanabilirsiniz. Ayrıca bu hizmetten yararlanabilmeniz için sim kartınızın 4.5G ile uyumlu olması gerektiğini hatırlatalım.

Peki 5G nedir? Sahip olduğu özellikler nelerdir? Hayatımıza ne gibi yenilikler getirebilir? Tüm bu soruların yanıtlarına birlikte bakalım.

5G nedir?

5G, 5. nesil hücresel mobil bağlantı ağıdır. Diğer bir ifadeyle, en son piyasaya sürülmüş olan kablosuz ağ teknolojisidir. Bunu basitçe şöyle açıklayalım. 1980’lerde üretilen ve 1G olarak isimlendirilen 1. nesil hücresel mobil ağ teknolojisi, o yıllardan beri operatörler tarafından sürekli olarak geliştirildi. Bağlantı sorunlarının giderilmesi ve özelliklerinin iyileştirilmesi için yapılan çalışmaların sonucunda sırasıyla 2G, 3G ve 4G kullanıma sunuldu. 4G teknolojisine yönelik optimizasyonlarla birlikte ise daha yüksek hızlara erişebilen 4.5G karşımıza çıktı. Bugün ülkemizde yaygın olarak kullanılan mobil ağ teknolojisi 4.5G, ancak 5G’nin üstünlüğü ele geçirmesi hiç de uzak sayılmaz.

2019'un başlarında kullanılmaya başlanan 5G, küresel iletişim endüstrisini de değişmeye zorluyor. Telekomünikasyon şirketleri altyapılarını 5G ile uyumlu hale getirmek için yoğun mesailer harcıyor. Akıllı telefon üreticileri 5G bağlantısıyla çalışan yeni ürünlerini satışa çıkarıyor. GSMA Intelligence’e göre Ocak 2023 itibarıyla dünya üzerinde 229 adet ticari 5G ağı ve 700'den fazla 5G uyumlu akıllı telefon modeli bulunuyor. 

Özellikleri neler?

Daha yüksek bant genişliği

Bant genişliği, haberleşme kanalı üzerindeki maksimum frekansa sahip sinyali ifade ediyor. Birim zamanda bir cihazdan diğerine ne kadar veri aktarıldığını gösteriyor. 5G standartları ise daha yüksek bant genişliğine sahip olduğundan kullanıcılar arasındaki veri trafiğini hızlandırıyor.

Yüksek hız

Bant genişliğinin sağladığı avantajların başında internet hızı geliyor. Gelişmiş bağlantı hızı sayesinde 4G’den yaklaşık 10 kat daha süratli. Çok yüksek boyutlu bir video dosyası bile saniyeler içerisinde indirilebiliyor. Bu haliyle evlerde kullanılan kablosuz fiber optik ağları bile gölgede bırakıyor.

Düşük gecikme süresi

Verilerin bir mobil cihazdan diğerine iletimi sırasında harcanan süreyi azaltıyor. 4G’ye kıyasla 60 ila 120 kat daha düşük gecikme süresine sahiptir. Nihayetinde kullanıcılara yine yüksek hızlı bir paylaşım imkânı sunar. 

Neler vadediyor?

Geldik en çok merak edilen konuya… 5G hayatımızda neleri değiştirecek? Sırasıyla açıklayalım.

Nesnelerin İnterneti (IoT) pazarı genişleyecek

5G ağları, sahip olduğu özellikler sayesinde Nesnelerin İnterneti (IoT) ekosistemi içerisinde yer alan cihazların performans ve güvenliğini artırıyor. Bu nedenle 5G kurulumlarının artması, IoT pazarının genişlemesinde çok önemli bir paya sahip. Aynı zamanda IoT teknolojilerine yönelik talebin artması da 5G için oluşturulan altyapı çalışmalarını, istasyon kurulumlarını hızlandırıyor. Bu bakımdan her iki teknolojinin de birbirlerinin geleceğine ışık tuttukları söyleyebiliriz.

Akıllı ulaşım altyapısı gelişecek

Akıllı ulaşım sistemleri sensörler, kameralar ya da yapay zekâ gibi teknolojiler yardımıyla ulaşım süreçlerine ilişkin verileri topluyor. Trafik akışı, yol güvenliği, hava durumu veya park yeri gibi konular özelinde toplanan bu veriler analiz edilerek sürücüye veya ilgili birime iletiliyor. 5G’nin sunduğu yüksek ağ hızı ile verilerin toplanması ve analizinde çok daha yüksek performanslara ulaşılması bekleniyor. Ayrıca uyarı sistemlerinin hayati önem taşıdığı otonom araçlarda da daha güvenli bir sürüş deneyimi görmemiz mümkün olacak.

Gamer’ların yüzü gülecek

5G altyapısı büyük boyutlu oyun dosyalarının çok kısa sürede indirilebilmesini sağlıyor. Fakat daha da önemlisi bağlantı kopmaları ve gecikmelerin önüne geçerek çevrimiçi oyun deneyimini çok daha akıcı hale getiriyor. Ayrıca mobil oyunculara daha iyi bir grafik okunurluğu ve etkileşim imkânı vadediyor. Bu durum gamer’ların kişisel bilgisayarlara veya oyun konsollarına olan bağımlılıklarını önemli ölçüde azaltabilir.

Tüm işler çevrimiçi portallar aracılığıyla gerçekleşebileceğinden, bu, sonunda fiziksel bir çalışma alanına olan ihtiyacı ortadan kaldıracaktır.

Sürükleyici VR ve AR deneyimleri sağlanacak

5G fırsatlarından yararlanan diğer uygulama alanlarına sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) teknolojilerini örnek gösterebiliriz. 5G’nin sağladığı yüksek bant genişliği, VR ve AR cihazlarının görüntü kalitesini iyileştirerek kullanıcılara daha gerçekçi deneyimler sunuyor. Bu aynı zamanda sanal dünya içindeki etkileşimlerin kesintisiz sürmesi anlamına geliyor.

VR ve 5G teknolojilerinin ortak kullanımının özellikle sağlık sektöründe devrim yaratması bekleniyor. Anlık bağlantı ve üst düzey görüntü performansıyla ameliyatların uzaktan ve gerçek zamanlı olarak gerçekleştirilebileceği heyecan verici bir geleceğe adım adım yaklaşıyoruz.

Gayrimenkul sektörü de 5G’nin dönüştüreceği sektörler arasında. 5G, VR ve AR teknolojilerinin entegrasyonuyla birlikte alıcılar konumdan bağımsız olarak satın almak istedikleri gayrimenkulü görüntüleme imkânı yakalayabilir. Uzaktan, gerçek zamanlı ve yüksek kaliteli görüntüleme özelliğini bir arada düşününce emlak sektörünün gelecekte çok daha verimli bir hizmet kalitesine ulaşabileceğini tahmin etmek zor değil.

Özetle akıllı telefon, tablet, TV gibi elektronik cihazların yanı sıra termostatlar, güvenlik sistemleri ve gözetleme kameraları gibi akıllı ev sistemleriyle uyumlu da çalışabilen 5G teknolojisi, getirdiği fırsatlarla yepyeni deneyimlere kapı aralıyor. Tüm bu teknolojilerin gelecekte nereye evrileceğini şimdilik bilmiyoruz. Ancak hayatımızı kolaylaştırarak zamanımızı çok daha verimli kullanmamızı sağlayacakları kesin. Hep birlikte göreceğiz.