Hibrit Araba mı Elektrikli Araba mı: Farkları Ne?

Bu içerik  bbva.com’da yayımlanan “Diferencias entre un coche híbrido y un coche eléctrico” adlı makaleden uyarlanmıştır.

Bir süredir hayatımızla bütünleştirdiğimiz bir kavram var: Çevre dostu. Market alışverişlerimizden beslenmemize, enerji kullanımımızdan atıklarımıza, kullandığımız temizlik ürünlerinden kıyafetlerimize kadar uzanan “çevre dostu” yaklaşımı ulaşımda da kendine yer buluyor. Tam da burada hibrit araba ve elektrikli araba konusu karşımıza çıkıyor. Peki bu ikisinin arasındaki farkları biliyor musunuz? Gelin bu iki modelin farklarına daha yakından bakalım.

Hibrit (normal veya plug-in) veya elektrikli arabalar arasında seçim yapmak, sürücünün ihtiyaçlarının dikkate alınması gerektiğinden dolayı kolay bir iş değildir. Hibrit arabada iki motor ve bir akü bulunurken, elektrikli araba bir fiş üzerinden şarj edilebilir aküler sayesinde çalışır. İkincisinin çevresel etkisi daha az olduğu gibi tasarruf da sağlar.

Tüketicilerin şu anda piyasada bulunan tüm modeller arasından satın almak istediği otomobili seçmesi hiç de kolay değil. Hedef kitle içinde aile arabalarına veya kargo ve nakliyeye odaklananlar olduğu gibi, spor serisini tercih edenler de var. Bazıları için ise her şeyden önce güvenlik geliyor. Daha yüksek fiyatlı, daha hızlı, daha fazla opsiyonlu ve hatta manuel veya otomatik şanzımanlı seçenekleri mevcut. Ve elbette, son yıllarda benzeri görülmemiş bir büyüme yaşayan paylaşımlı ulaşım çözümlerinden birini seçme seçeneği de var. Bunun yanında teknolojik bileşenleri ve aracın enerji kullanımını da eklemeliyiz. Hibrit ve elektrikli araçlar, giderek daha iyi versiyonlarının geliştirilmesi ve ticarileştirilmesi sayesinde, benzinli veya dizel araçlarla neredeyse eşit, yani giderek artan sayıda sürücü tarafından tercih edilen seçenekler haline geliyor. Bununla birlikte, toplumun çevre bilinci ve sürdürülebilirlik adına düzenlemelerin uygulanması için gerekli yasalar çıkarılıyor. Bunlar elektrikli otomobiller lehine kararı destekliyor.

Pil sorunu ve güç

Öncelikle şunu söylemek gerekir ki hibrit model, biri içten yanmalı diğeri elektrikli (bazen birden fazla olsa da) olmak üzere en az iki motora sahip. Ayrıca içten yanmalı motor tarafından şarj edilen bir pil eklenmesi gerekiyor. Burada, diğer özelliklerin yanı sıra pilin bir elektrik kablosu aracılığıyla da şarj edilebildiği bir tür hibrit, plug-in olması da mümkün.

Her durumda, hibrit arabada her iki motor da birbirini otomatik olarak tamamlayarak doğrusal ve pürüzsüz bir sürüş sağlıyor. Düşük devirlerde ve çalıştırma anında baş rol elektrik motoruna ait, ancak güç sağlanması gerektiğinde bir yandan elektrik motorunun çalışmasını destekleyen yanmalı motor devreye giriyor, diğer yandan alternatör sayesinde aküyü şarj ediyor. Başka bir deyişle, hibrit araba prensipte elektrikliden daha güçlü, ancak çevresel etkileri daha fazla. Her halükârda, sürüş esas olarak şehir içinde yapılacaksa, iyi bir alternatif oluşturuyorlar. Çünkü içten yanmalı motorlara sahip araçlara göre çok daha az benzin kullanıyor ve bununla birlikte uzun vadeli ekonomik tasarruf sağlıyorlar. Benzinli bir arabanın tüketimi ile yılda 15.000 km yol yapan bir elektrikli arabanın tüketimi karşılaştırıldığında, hatırı sayılır miktarda tasarruf elde ediliyor. Bu nedenle 100 km yol yapmak için benzinli bir araç 45 kWh (6,8 litre benzin) tüketirken, elektrikli bir araç 17 kWh tüketir.

Elektrikli araba tarafında ise, bir fiş aracılığıyla şarj edilen lityum iyon pillerin kullanımına yönelik bir eğilim var. Halihazırda piyasada bulunan modellerin ortalama menzili yaklaşık 300 kilometredir. Bu nedenle bizi yolda bırakmamak için nispeten yakın şarj noktalarına ihtiyaç duyma dezavantajının yanı sıra, enerji maliyetinin çok düşük olması avantajına da sahipler. Uzun bir yolculukta elektrikli araba, sürücünün rotayı iyi planlamasını ve şarj noktalarının nerede olduğunu bilmesini gerektirir. İşin iyi yanı, giderek daha fazla şarj istasyonu kurulmasının yanı sıra, ultra hızlı şarj noktaları yaygınlaşıyor. Bu seçenek de yaklaşık 20 dakika içinde yolculuğa normal şekilde devam edebileceğimiz anlamına geliyor.

Aynı zamanda, ses kirliliği açısından baktığımızda elektrikli arabalar her zaman çok daha sessizdir. Hibrit arabalar ise, içten yanmalı motorlarını kullandıkları anda ses yayarlar. Her durumda, iki tür mekaniğin kombinasyonu, hibrit arabaların genel olarak elektrikli arabalara kıyasla otonomide ve maksimum hızda üstün performans sunduğu anlamına gelir.

Dünya ve Türkiye’de hibrit ve elektrikli araçların durumu

Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) yayımladığı “Global EV Outlook 2024” raporu, elektrikli araçların (EV) küresel gelişimini ve gelecekteki projeksiyonlarını kapsamlı bir şekilde ele alıyor. Rapora göre:

• 2023 yılında küresel EV satışları yaklaşık 14 milyon adede ulaştı.
• 2024'te bu rakamın 17 milyona çıkması ve yeni araç satışlarının %20'sini oluşturması bekleniyor.
• Çin, 2023'te küresel EV satışlarının %60'ını gerçekleştirdi ve 2030 itibarıyla yollardaki araçların üçte birinin elektrikli olması öngörülüyor.
• Raporda ayrıca, EV'lerin uygun fiyatlı hale gelmesi, ikinci el piyasası, batarya talebi ve şarj altyapısının gelişimi gibi konular da detaylı bir şekilde inceleniyor.

Türkiye Elektrikli ve Hibrit Araçlar Derneği (TEHAD) tarafından yayımlanan verilere göre ise, Türkiye’de 2023 yılı itibariyle Türkiye’de ticari elektrikli modeller de sahil toplam 66bin 134 adet elektrikli taşıt satıldı. Bu rakamın %30’luk kısmı, 19bin 583 adet ile Togg, %19’luk kısmı 12bin 150 adet ile Tesla oldu. 2023 yılı itibariyle, elektrikli otomobil satış rakamlarında İstanbul en çok elektrikli otomobile sahip şehir oldu. Türkiye’de satılan her 2 elektrikli otomobilden 1’i İstanbul’da yer alıyor.

Konu hibrit ve elektrikli araçlar olunca şarj istasyonlarını da unutmamak lazım. T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın bu konuda attığı bir adım var: Elektrikli Araçlar İçin Şarj İstasyonları Destek Programı. Programın ilk çağrısı ile; ülke geneline yayılan yaklaşık 12 bin hızlı şarj, toplam 30 bine yakın şarj noktası ile elektrikli araç sahipleri ülkenin tamamında kesintisiz seyahat imkânı elde etti. İlan edilen ikinci çağrı ile özellikle nüfus yoğunluğunun daha az olduğu bölgelere de şarj ünitesi kurulumu gerçekleştirilmesi, elektrikli araç kullanımının yaygınlaşması amaçlanıyor.

Daha yeşil bir gelecek ve sürdürülebilir ulaşım yolunda hibrit ve elektrikli arabalar önemli rol oynuyor. Dünyada ve ülkemizde bu araçların satışının artması da bunun bir göstergesi niteliğinde. Sizin de doğa dostu araçlara ilginiz varsa Garanti BBVA Çevreci Taşıt Kredisini inceleyebilirsiniz. Ayrıca ABB ile birlikte elektrikli araç şarj istasyonu için sağladığımız alışveriş kredisinden de yararlanabilirsiniz. Hibrit ve elektrikli araçları tercih ederken, çeşitli araç sigortası seçeneklerimizle araç güvenliğinizi de sağlama alabilirsiniz.