NFT Nedir? Ne İşe Yarar? NFT Nasıl Alınır?

Bildiğimiz tüm kısaltmaları unutturan, bolca da tartışmaya neden olan bir kavram NFT. Özellikle son bir yılda her yerde karşımıza çıkan NFT’ler dijital dünyadaki yükselişlerini sürdürüyor. “Ünlü sanatçı eserini NFT olarak sattı!” haberlerini takip eden astronomik rakamlar belki merakımızı biraz daha cezbetti. Bu dijital varlıklar gerçek dünyada karşılığını bulmuştu. Peki tam olarak neden bahsediliyordu? İnternetten kolayca indirilebilen dijital işler nasıl bu kadar değerli oluyordu?

Eğer hazırsanız NFT nedir, NFT nasıl yapılır, NFT nasıl alınır gibi kafanızdaki tüm sorulara yanıt arayalım…

NFT nedir?

‘Non-fungible token’ yani takas edilemez token’lar. Dijital bir varlığın türünün tek örneği olduğunu (orijinalliğini) onaylar ve mülkiyetini tanımlar; bir esere dijital imzanızı atmak gibi. NFT’ler kriptografik işlemlerden geçtiği için kopyalanamaz veya başka bir NFT ile değiştirilemez. Bu eşsiz kayıt blokzincirindeki (blockchain) bir dijital defterde tutulur ve koda sahip olan herkes erişebilir. NFT bir tablo da olabilir; video, fotoğraf, şarkı veya bir tweet de… Gerçek hayatta bir meta gibi alınıp satılabilir. Değeri, benzersiz oluşundan gelir.  

NFT nasıl yapılır?

NFT üretme sürecine ‘mint’ ya da ‘minting’ denir. Üretim blokzinciri ağlarında (Ethereum, Binance Smart Chain, Polkadot vb.) gerçekleşir. Bir NFT yaratmak için öncelikle NFT uyumlu bir dijital cüzdan gerekir. Daha sonra platform seçilir. NFT’nin hangi online pazar yerinde (OpenSea, SuperRare, Rarible, Axie Marketplace vb.) görücüye çıkaracağına karar vermek önemlidir. Pazar yerlerinin bazılarında kayıt işlemi onaya bağlanır. Yani ancak başvurunuz onaylanırsa giriş yapabilirsiniz. Her pazar yeri ve dijital cüzdan farklı imkânlar sunar. Son aşamada NFT olması istenen eserler, açıklamaları ve telif bilgisiyle birlikte platforma yüklenir. Gerektiğinde üzerlerinde düzenleme yapılır. Bu bir anlamda blokzincirde depolanacak akıllı bir sözleşme oluşturmak anlamına gelir. 

NFT nasıl alınır?

NFT’nin yaratıcısı, dijital eserini bir pazar yerinde listeledikten sonra bir nevi açık artırmaya çıkarmış olur. Blokzincire erişen ve ilgilenen herkes esere teklif verebilir. NFT'ler kripto para birimlerinde işlem görür, bu nedenle önce kripto para birimi satın almak ve dijital bir cüzdanda tutmak gerekir. Ardından pazar yerine kaydolmak... Anlaşmaya varılması halinde satış gerçekleşir ve NFT karşılığındaki tutar satıcının cüzdanına yansır. Alıcı cüzdanı aracılığıyla NFT'ye erişebilir. Bir NFT satın almak, çalışmanın telif hakkını devretmezken, çevrimiçi bir görüntü yayınlamak gibi temel kullanım haklarını verir. Tamamen kişisel olan bu kullanım hakkının yanında kısıtlı ticari kullanıma izin veren anlaşmalar da olabilir.

Hangi alanlarda karşımıza çıkar?

NFT’ler çoğunlukla dijital sanat dünyasındaki alım-satımlarda gündeme gelse de gaming, sinema, müzik gibi farklı endüstrilerde varlıklarını sürdürüyor. Fikri mülkiyeti kanıtlayacak her şeyde (akademik makale, patentler vb.) imza niyetine kullanılabiliyor. Pek çok moda markası dijital giyilebilir ürünler tasarlıyor. Gayrimenkul sektöründe mülkiyet kanıtı sağlamak, tapuları devretmek veya mülk üzerindeki değişiklikleri takip etmek için kullanılabiliyor. NFT’lerin gelecekte bireylerin tıbbi kayıtlarını gizlilikten ödün vermeden saklamada işe yarayacağı düşünülüyor. Hatta konser, sinema gibi etkinliklere girmek ya da seyahat etmek için bilet yerine NFT kullanılması da çok mümkün.

NFT’ler nasıl bir fark yaratıyor?

Dijital ortamda bir eseri kopyalamak günümüzde tek bir tık’tan geçiyor. Oysa NFT’ler eser haklarının kime ait olduğunu resmileştirerek fikri mülkiyet problemlerini çözmeye aday. Ayrıca sanatçılar için kendilerini ifade edecekleri ve eserlerinden para kazanacakları ‘aracısız’ ortamı sunuyor. Üstelik ilk satıştan sonra NFT her el değiştirdiğinde telif hakkı alabildikleri için daha fazla gelir elde edebiliyorlar. Alıcılar ise ‘gerçek’ bir eseri satın aldığından emin oluyor. NFT'lerin belki de en belirgin faydası piyasa verimliliğini, iş süreçlerini iyileştirmek oluyor. Fiziksel bir varlığın dijitale dönüştürülmesi, süreçleri kolaylaştırıyor.

Hayatımıza yeni yeni giren NFT’ler daha hangi kapıları açacak henüz bilmiyoruz. Siz de dijital dönüşümden kopmamak adına blog’umuzu takipte kalmaya devam edin!