Gelirin Zihinsel Yetiler Üzerindeki Etkisi

Öğrenme, öğrendiklerimizi yorumlama ve saklama, düşünme, sebep-sonuç ilişkisi kurma, veri işleme, problem çözme, odaklanma gibi farklı beyin aktivitelerimizin tamamı zihinsel fonksiyonlarımızı oluşturuyor.

Zihinsel becerilerimiz sayesinde çevremizi algılar, ilişki kurarız. Yürüme, yemek yeme, okuma gibi günlük faaliyetlerimizi, beynimizin değişik bölgelerindeki zihinsel aktivitelerin yardımı ile yaparız. Dahası, en küçüğünden en büyüğüne verdiğimiz kararlarda zihinsel yetilerimizden yararlanırız.

Maalesef, zihni her zaman tam kapasitesinde kullanmak mümkün olamıyor. Mesela, yüksek stres altındayken dört işlem yapmakta zorlanıyor, sayı veya kelimeleri hafızada tutmakta güçlük çekiyoruz. Kaygı ve stres başta olmak üzere; duygusal durum, sağlık, çevre gibi zihinsel kapasitemizi potansiyelinde kullanmamızı etkileyen çok farklı unsurlar var.

Bu ilişkiyi anlamak için gelir-zihin ilişkisinde önemli ipuçları içeren; Princeton, Harvard ve British Columbia üniversitelerinden üç akademisyenin Science dergisinde yayımlanan ortak çalışmasına göz atalım:

Şeker kamışı çiftçileri

Akademisyenlerimiz, Hindistan’ın 54 farklı köyünden, gelirleri %60 oranında şeker kamışı üretimine dayanan 464 çiftçi seçip bu çiftçileri “Stroop Testi” diye bilinen bilişsel kontrol testine tabi tutuyorlar. Test kapsamında çiftçilere üzerinde rakamlar yazılmış kağıtlar gösteriliyor. Katılımcılardan kâğıtlarda kaç adet rakam olduğunu hızlı ve yüksek sesle söylemeleri isteniyor. Örneğin; üzerinde “5 5 5” yazan bir kâğıt gösterip katılımcının “3” demesini bekliyorlar. Katılımcı “5” dediğinde hata yapmış oluyor. Test boyunca verilen hatalı cevap sayısı ve cevap verme süreleri ölçülüyor.

Birincisi; hasattan 4 ay önce, ikincisi ise hasattan 4 ay sonra olmak üzere iki test yapılıyor. Test sonuçları karşılaştırıldığında, ikinci test sonuçlarının çok daha iyi olduğu görülüyor. İkinci testte hata oranlarının düştüğü ve cevap verme sürelerinin kısaldığı gözlemleniyor.

Geçen sürede ne oluyor da test sonuçlarında gelişme kaydediliyor?

Araştırmacılarımız, test sonuçlarını olumlu etkileyecek faktörleri hasattan önceki ve sonraki dönemleri dikkate alarak incelemeye alıyor. İnceleme kapsamında; fiziksel aktivitenin (hasat sonrası fiziksel olarak daha zinde olan çiftçilerin test performansı artmış olabilir mi?), beslenmenin (beslenmeden kaynaklanan bir nedenle test sonuçları değişmiş olabilir mi?), öğrenmenin (testi ikinci defa yapan çiftçiler pratiklik kazandığı için daha iyi sonuçlar elde etmiş olabilir mi?), stresin (her iki test aşamasında katılımcıların, kalp atışları ve tansiyonları ölçülüp karşılaştırılıyor) test sonuçlarına etkisi inceleniyor. Sıralanan faktörlerin hiçbirinin test sonuçları üzerinde anlamlı bir etki yapmadığı görülüyor.

Gelir etkisi

Araştırmacılara göre; elimizde test sonuçlarını olumlu etkileyen tek neden kalıyor: gelir etkisi.

Hasat öncesindeki dönemde çiftçilerin zihinleri “Nasıl geçineceğim?” sorusu ile o kadar çok meşgul ve dolu ki adeta zihinlerinde teste ayıracakları enerji kalmıyor. Hasat sonrasındaki dönemde gelir artışının etkisi ile zihinsel kapasitelerinin daha büyük bir bölümünü teste ayırılabiliyorlar. Böylece ikinci testte daha başarılı oluyorlar.

Çalışmanın sonucu gösteriyor ki gelirimizin düştüğü veya kendimizi görece olarak daha fakir hissettiğimiz dönemlerde zihinsel kapasitemizi etkili kullanamıyoruz. Böyle dönemlerde hatalı karar verme riskimiz artıyor. Bu da sonuç olarak yaşam kalitemizi olumsuz etkiliyor.

Bu ilginç araştırma ile görülüyor ki birikim yapmak ya da gelir dalgalanmalarına karşı hazırlıklı olmak tahminimizden daha büyük bir etkiye sahip. Bunu akılda tutmakta fayda var.

______

Burada yer alan yazılar, finansal bilgiler, birikim ve tasarruf önerileri, genel yorum ve tavsiyelerden oluşmakta olup yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım, birikim ya da tasarruf kararı verilmesi ve hareket edilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.