Bilmeniz Gereken Yatırım Araçları Terimleri

‘’Yatırım gündemini takip etmek istiyorum ama hiçbir şey anlamıyorum!’’ diyenler, size çözüm getiriyoruz! Sıkça merak edilen ve bilmeniz gereken yatırım araçları terimlerini sıraladık!

 

A’dan Z’ye sıraladığımız bu yatırım araçları terimlerini, yatırım yapmaya başlamak için ilk adım olarak veya sadece yatırım gündemini takip etmek için kullanabilirsiniz.

 

Açığa satış nedir?

Menkul kıymetlerin daha sonra geri almak şartı ile satılmasıdır.

 

Açık piyasa işlemleri nedir?

Para arzının çoğaltılması ve azaltılması için hazine kıymetlerinin alım satım işlemleridir. Merkez bankaları tarafından yürütülür.

 

Aracı banka nedir?

Ulusal veya uluslararası ticari işlemlerde komisyon karşılığında çalışan, işi direkt üstlenmeyen ancak taraflar arasında aracı olan, garantör bankaya denir.

Ayı piyasası nedir?

Piyasaların karamsar bir tutumda olduğu, fiyatların uzun süre düşüş göstermesi beklenen durumları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Fiyatların zirveden %20 düşmesi sonrası ayı piyasasına girilmiş olur.

 

Basit faiz nedir?

Bir yatırımın, anaparasının kazandığı faiz oranına denir. Anapara faizi ile birleşip yeniden faiz kazanmaya devam ederse bileşik faiz olur.

 

Başlangıç teminatı nedir?

Vadeli işlem piyasalarında işlem yapabilmek için hesapta bulunması gereken miktara denir.

 

Baz nedir?

Fiyatlardaki değişimi anlatan ölçü birimine denir.

 

Baz döviz nedir?

Bir döviz çiftindeki birinci para birimine denir. EUR/USD paritesinde baz döviz Euro’dur.

 

Baz fiyat nedir?

Borsada bir önceki günün kapanış fiyatını ifade eder.

 

Boğa piyasası nedir?

Alım iştahının yüksek olduğu piyasaları ifade eder. Fiyatlar dipten %20 yükseldiğinde boğa piyasasına girilmiş olur.

 

Bono nedir?

Sabit getirili menkul kıymet türlerinden olan bono, bir yatırım araçları terimidir. Vadesi 1 yıldan kısadır. Özel veya kamu şirketleri tarafından kısa vadeli borçlanma amacıyla ihraç edilir. Ülkelerin merkezi yönetimlerince ihraç edilenlerine hazine bonosu denir. Artık fiziksel olarak basılmayan bono, tamamen kaydi olarak ihraç edilir.

 

Borsa nedir?

Borsa, belirlenmiş kurallara göre talep edilen yatırım araçları için organize edilmiş piyasalara yönelik olarak kullanılan terimdir.

 

Bütçe açığı nedir?

Giderlerin gelirlerden fazla olmasına denir.

 

Bütçe dengesi nedir?

Bir işletmenin veya ülkenin gelir-gider değerleri arasındaki farka denir.

 

Çapraz kur nedir?

İki farklı para biriminin arasındaki oranın üçüncü bir para birimi cinsinden ifade edilmesine denir.

 

Çerçeve sözleşme nedir?

Yasal olarak forex işlemleri veya türev işlemler yapmaya başlamadan önce aracı kurum ile birey arasında imzalanan sözleşmeye denir.

 

CDS (Credit Default Swap) nedir?

Sabit getirili bir menkul kıymete ait kredi riskini bir ve daha fazla tarafa transfer edilmesini sağlayan, sigorta satın alma mekanizmasıdır.

 

Ciro nedir?

Birim zamanda yapılan işlemlerin toplam değerini ifade eden bir terimdir.

 

Dalgalı kur nedir?

Döviz rakamlarının arz ve talebe göre serbest piyasa koşullarında belirlendiği, herhangi bir müdahalenin olmadığı kur sistemine denir.

Destek nedir?

Alçaldığı görülen bir fiyat grafiğinde, fiyatların geçilmesinin zorlanacağı düzeye denir.

 

Devalüasyon nedir?

Sabit kurda, ulusal bir para biriminin bir yabancı para birimi karşısında değer kaybetmesine denir.

 

Direnç nedir?           

Yükselişe geçen fiyat grafiğinde, fiyatların geçilmesinin zorlanacağı düzeye denir.

 

Döviz kuru nedir?

Bir para biriminin bir diğer para birimi cinsinden değerine denir.

 

Emtia nedir?

Mal sözcüğünün çoğuludur. Ticari mal kategorisinde olan (Petrol, doğal gaz, altın, bakır, pamuk mısır, şeker, buğday vb.) ve piyasalarda işlem gören ürünlere denir. Bu malların alım-satımının gerçekleştirildiği piyasaya Emtia Borsası denir.

 

Emir nedir?

Piyasalarda acil olarak veya daha sonra işletilmek üzere aracı kuruma gönderilen işlem talebi.

 

Eurobond nedir?

Eurobond hükûmet ya da firmaların dış kaynak elde etmek maksadıyla farklı para birimleri cinsinden ihraç ettiği ve genellikle 5 ile 30 yıllık vadeleri olan borçlanma senetleridir.

 

Forex nedir?

Uluslararası döviz piyasası anlamına gelir. Foreign Exchange’in kısaltmasıdır.

 

FOMC- (Federal Open Market Committee)

ABD Merkez Bankası (FED) tarafından faiz oranları gibi araçlar vasıtası ile uygulanmak üzere para politikalarını belirleyen komiteye verilen isimdir.

 

Forward nedir?

Bir kıymetin önceden belirlenen fiyatta ve nicelikte teslim edilmesi için gerçekleştirilen sözleşmeye denir. Gelecekteki fiyatların meçhullüğüne karşın ürüne bugünkü fiyatlar üzerinden sahip olmak için kullanılır. Future işleminden farkı borsa dışı piyasalarda gerçekleşiyor olmasıdır.

 

Future nedir?

Bir varlığın önceden belirlenen fiyatta ve nicelikte teslim edilmesi için gerçekleştirilen sözleşmeye denir. Gelecekteki fiyatların meçhullüğüne karşın ürüne bugünkü fiyatlar üzerinden sahip olmak için kullanılır. Forward işleminden farkı, organize piyasalarda yapılıyor olmasıdır.

 

Gayrimenkul nedir?

“Taşınmaz” anlamına gelen gayrimenkul, genellikle ekonomik bir terim olarak kullanılır. İşyeri, fabrika, villa, arsa, apartman gibi değerlerin genel ismi olarak da ifade edilir.

 

Gayri safi millî hasıla nedir?

Bir ülkenin vatandaşlarının bir yıl içinde gerçekleştirdikleri toplam mal ve hizmetlerin bir para birimi karşılığındaki değerini ifade eder.

 

Gayri safi yurtiçi hasıla nedir?

Bir ülkede belirli zaman aralığında üretilen tüm mal ve hizmetlerin para birimi cinsinden ifade edilmesidir.

 

BIST nedir?

Borsa İstanbul’un kısaltmasıdır.Ülkemizde ilk olarak 1985 yılında İstanbul Menkul Kıymetler Borsası adıyla açılmış olup, 2013 yılında "Borsa İstanbul" adını almıştır. Sermaye piyasasındakiyerli ve yabancı bankalara, aracı kurumlara hizmet verir.

 

İndikatör nedir?

Gösterge adıyla da bilinir. Herhangi bir finansal aracın trend yönünü ve gelecek fiyatlarını, sayısal işlemlerle tahmin etmeye yarayan analizleri ifade eder.

 

Kaldıraç nedir?

Piyasalarda yatırımcıların daha az sermayeyle daha büyük işlemler yapmasına imkân sağlayan sisteme kaldıraç denir. Kazanç ya da kayıp olasılığı, kaldıraç seviyesine bağlı olarak değişir.

 

Kur riski nedir?

Döviz kurlarındaki değişimlerin yarattığı belirsizlikten kaynaklanan zarar ihtimaline kur riski denir.

 

Likidite nedir?

Finansal araçların kısa sürede nakde çevrilme gücüne denir.

 

VIX nedir?

Chicago Board Volatility Index. Piyasalarla ilgili korku ve endişeyi gösteren endekse denir. Bu endeksin amacı piyasadaki risk algısını tespit etmektir.

 

Margin Call (Teminat Tamamlama Çağrısı)

Yatırımcının hesabında bulunan teminat miktarı, başlangıç teminatından aşağı seviyelere düştüğü zaman, yatırımcı teminat yükseltme çağrısı alır. Buna Margin Call denir.

 

Momentum nedir?

Herhangi bir menkul kıymetin fiyat veya hacmindeki değişim hızı anlamına gelir.

 

Nakit akışı nedir?

Paranın finans, iş ve proje gibi alanlardaki hareketine verilen ad olarak tanımlanır. Bu yatırım araçları terimi, bir kurumun durumunu ve değerini ölçümlerken de kullanılır.

 

Opsiyon nedir?

Herhangi bir varlığı belli bir vade sonunda önceden belirlenmiş fiyattan alma veya satma hakkı veren sözleşmelerdir. Gelecekte ürün fiyatının belirsizliğine karşı bugünden fiyat anlaşması yaparak alım veya satım hakkı doğurması açısından firmalar için fiyat riskini ortadan kaldırır.

 

Ödemeler bilançosu nedir?

Bir ülkede yerleşik kişi, kurum veya işletmelerin, başka ülkelerle gerçekleştirdikleri ekonomik işlemlerin düzenli olarak tutulan kayıtlarıdır.

 

Parite nedir?

İki ülke parasının birbirine oranı esas alınarak oluşturulmuş yatırım aracına verilen isimdir. EUR/USD gibi gösterilen, iki farklı değerin takas oranını ifade eden şekliyle işlem görür.

 

Piyasa faiz oranı nedir?

Para arzı ve talebinin ilişkisine göre belirlenen, mevduat ve diğer yatırımcılar için ödenen faiz oranına denir.

 

Repo nedir?

Repo, bir menkul kıymetin, belli bir vade ve faiz karşılığı karşı tarafa satılması, vade sonunda da geri alınmasıdır.

 

Rüçhan nedir?

Bir şirket sermaye artırımı yaparken, mevcut hissedarlara yeni hisse senetlerini belirli bir fiyat ve oranda satın alma önceliği verir. Bu öncelik hakkına "rüçhan hakkı" denir. Mevcut hissedarlar bu hakkı kullanarak şirketteki paylarını koruma veya artırma fırsatına sahip olurlar.

 

Standart sapma nedir?

Bir veri grubundaki rakamların ortalamadan ne kadar farklı olduğunu ifade eden istatistik terimidir. Yüksek bir standart sapma aynı zamanda riskin de yüksek olduğunu ifade eder.

 

Swap Nedir?

Takas anlamına gelir. Forward piyasalarda farklı faiz tiplerine sahip borçların değişimine denir.

 

Tahvil nedir?

Bir yatırımcının kurumsal veya devlet işletmelerine sabit veya değişken oranlı faizle borç verip gelir elde ettiği yatırım tipidir.

 

Teminat nedir?

Hesap açılmasının ardından güvence için yüklenen para anlamına gelir.

 

Trend nedir?

Bir varlık fiyatı ya da ekonomik verinin belirli bir zaman içerisinde yükseliş, düşüş ya da yatay seyirdeki eğilimini ifade eden kavramdır.

 

Votalite nedir?

Bir ürünün finansal piyasalardaki fiyatının, belirli bir zaman içinde yaşadığı oynaklığına denir. Standart sapma ile ölçülür.

 

Zorunlu karşılık nedir?

Mevduat kabul eden bankaların, mevduatlara karşılık olarak, Merkez Bankası’nda bulundurmaları zorunlu olan mevduatlarının yasal çerçevede belirlenmiş oranı anlamına gelir.

 

__________

Burada yer alan yazılar, finansal bilgiler, birikim ve tasarruf önerileri, genel yorum ve tavsiyelerden oluşmakta olup yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım, birikim ya da tasarruf kararı verilmesi ve hareket edilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.