Risksiz Kazancın Formülü: Vadeli Mevduat Hakkında Merak Edilenler

Son yıllarda bankacılık ürünleri arasında en çok konuşulan konu vadeli mevduat. Peki vadeli mevduat hakkında siz ne kadar bilgi sahibisiniz?

İşte vadeli mevduat hakkında bilmek isteyebileceğiniz her şey:

1. Vadeli mevduat nedir? Vadeli Hesap nedir?

En basit haliyle paranızı belirli bir süre bankalara emanet ederek, bu süre sonunda faiz kazancı elde ettiğiniz mevduat hesabı türüne vadeli mevduat denir.

- Paranızı vadeli hesapta tutacağınız vade; günlük vadeli hesap, aylık vadeli hesap veya yıllık vadeli hesap olabilir.

- Vadesi gelmeden, yani banka ile anlaştığınız süreden önce, paranızın bir kısmını veya tamamını geri almak isterseniz faiz getirisi elde edemezsiniz. Tabii nadiren bazı bankalar bazı vadeli mevduat ürünlerinde; vadeli mevduatınızın bir kısmını çektikten sonra kalan kısmı için faiz ödemesi yapabiliyor. Bankanızda böyle bir ürünü sorgulamanız, ilerideki ani ihtiyaçlarınızda faiz gelirinizi tamamen kaybetmeden paranızın bir kısmını kullanmanızı sağlar.

2. Bankalar vadeli mevduat faizlerini nasıl belirler?

Bankaların mevduat faizini belirleme süreci çok fazla değişkene bağlıdır. Bu değişkenleri 2 ana başlıkta toplayabiliriz.

a) Temel ekonomik koşullar:

Enflasyon ve TCMB faiz politikaları, vadeli mevduat faizlerini en temelde etkileyen unsurlar arasında yer alır. Vadeli mevduat müşterileri bankaya yatırdıkları mevduatın enflasyon karşısında erimemesini ümit ederler.

Bir örnekle açıklayalım: Ülkemizde yıllık enflasyon %15 olduğunda, bir vadeli mevduat sahibi A bankasında 1 yıllık vadeli 100.000TL hesap açarsa, bu müşterinin genelde beklentisi %15 ve üzerinde faiz geliri elde etmektir. Buna rağmen, bankadan %10 (net) faiz geliri elde ederse %15-%10=%5 parası enflasyon karşısında erimiş olacaktır.

Bankaya yatıracağınız mevduatınızın enflasyon oranı üzerinde getiri elde etmesini istiyorsanız Garanti BBVA’nın Enflasyona Endeksli Vadeli Mevduat Hesapları ürünlerine buradan ulaşabilirsiniz.

b) Bankaların kendi dinamikleri:

Bankaların mevduat büyüklüğü; verdiği krediler ve borç yönetimi gibi birçok duruma göre değişir, mevduat/kredi pazar payları faizler belirlenirken öne çıkar.

Yukarıdaki 2 ana başlıktaki unsurlar vadeli mevduat faizlerinin yükselmesini, düşmesini veya aynı kalmasını sağlar.

3. Vadeli mevduatta stopaj nedir?

Ülkemizde her türlü kazanç vergiye tabiidir. Vadeli mevduattan kazandığınız faiz geliri de vergiye tabii bir kazanç olarak değerlendirilir. Vadeli mevduatın faiz gelir vergisi “stopaj” olarak adlandırılır. Stopajı sizin adınıza bankalar faiz ödemenizi yaparken faiz gelirinizin içinden düşerler ve devlet kurumlarına aktarırlar. Vadeli mevduat stopaj oranları vadeli mevduatınızın döviz cinsine (TL, USD, EUR vb.) ve vadesine göre devlet tarafından belirlenir.

Güncel TL vadeli mevduat stopaj oranlarına göz atmak istersiniz detaylar burada:

> vadesi 1 gün ile 6 ay arasında (6 ay dahil) olan hesapların faiz getirisinden %15,

> vadesi 6 ay ile 1 yıl arasında (1 yıl dahil) olan hesapların faiz getirisinden %12,

> vadesi 1 yıldan uzun olan hesapların faiz getirisinden %10 stopaj kesintisi yapılır.

4. Karar anı: Paramın ne kadarını hangi vade ile vadeli mevduat yapmalıyım?

Bu sorunun cevabı tamamen sizin gelecek planlarınız ve bankaların size sunacağı faiz teklifleri ile ilişkili.

Bir örnek ile inceleyelim: Ahmet Bey yazlığını 200.000 TL’ye satmış olsun. Ahmet Bey yakın zamanda büyük bir harcama yapmayı ya da herhangi bir mülk/mal alımı yapmayı planlamıyor olsun. Bu durumda Ahmet Bey 200.000 TL’sinin tamamını 1 yıl vadeli (stopaj avantajı nedeniyle) olarak vadeli mevduat yapmayı düşünebilir. Diğer yandan; Ahmet Bey çalıştığı bankasının vadelere göre kendisine teklif edeceği faiz oranlarıyla getiri karşılaştırması yapmalı.

Bankamızın Vadeli Hesap Faiz ve Getiri Hesaplama aracıyla getirinizi kolayca hesaplayabilirsiniz.

5. En çok merak edilen konu: Hangi banka en yüksek faizi verir, hangi bankaya gideyim?

“A bankası en yüksek faizi verir.”, “En iyi banka A bankası.” demek doğru bir tavsiye değildir. Birikimin değerlendirileceği bankaya karar verirken faiz teklifinin yanında birçok unsur da değerlendirilmelidir.

Bu unsurlar arasında en önemli iki başlık:

Faiz: Birçok banka daha önce kendisinde vadeli hesabı olmayan müşterilere “Hoş Geldin Faizi” başlığı altında standart vadeli mevduat faizlerinden yüksek faiz teklif ederler. İlk defa vadeli hesap açarken daha yüksek faiz, sonrasında bir miktar daha düşük faiz ile aynı bankada devam edebilirsiniz. Bu ayrıma dikkat etmeniz önemli.

Banka banka dolaşmak hem EFT hem de zaman maliyeti olarak astarından pahalıya gelebilir. Dolayısıyla vadeli mevduat bankanızı seçerken ya da değiştirirken bankaların sunduğu hizmet ve diğer olanakları da dikkate almanız çok önemli.

Hizmet ve diğer olanaklar: Vadeli mevduat hesabı açmadan önce veya başka bankaya taşımadan önce faiz oranları kadar bankaların size sunduğu diğer hizmet ve olanakları da dikkate almak önemli. Kişiye özel müşteri ilişkileri yöneticisi, kredi ve diğer bankacılık ürünlerinde daha avantajlı fiyatlar sunulması bunlardan birkaçıdır. 

6. Karar verdim, peki vadeli hesabımı nasıl açacağım?

Eğer paranız vadeli hesap açmak istediğiniz bankadaysa çok kolay. Neredeyse bütün bankalar bütün kanallarından vadeli hesap açmaya imkân tanıyorlar. İnternet bankacılığı, mobil bankacılık, ATM ve tabii ki şubelerden rahatlıkla hesabınızı açabilirsiniz.

___

Burada yer alan yazılar, finansal bilgiler, birikim ve tasarruf önerileri, genel yorum ve tavsiyelerden oluşmakta olup yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım, birikim ya da tasarruf kararı verilmesi ve hareket edilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.