Karantina Bize Birikimle İlgili Ne Öğretiyor?

Bu yazı, BBVA.com’da yayımlanan What the lockdown teaches us about savings? adlı makaleden uyarlanmıştır.

Tüm dünya olağanüstü bir süreçten geçiyor. Bu süreçte elbette sağlıktan sosyal hayata, iş yaşamından finansal alışkanlıklara kadar pek çok alanda büyük bir dönüşüm yaşanıyor. Dünyanın birçok yerinde olduğu gibi ülkemizde de yavaş yavaş karantina sonrası dönem için geçiş süreci hazırlıkları ve planları yapılırken, karantinanın bize öğrettiklerinin bazı alışkanlıklarımızı değiştirdiğini söyleyebiliriz. Karantina sona erdiğinde finansal sağlığımızı koruyabilmemiz, tasarruf hedeflerimize ulaşabilmemiz ve acil durumlarla başa çıkabilmek için finansal önlemler alabilmemiz açısından önemli olacak. Bu nedenle, karantina sürecinde yaygın hale gelen ve tasarruf açısından etkili olduğu kanıtlanan bazı alışkanlıkları karantina sonrasında da sürdürmek iyi bir fikir! Bu yazımızda tasarrufa katkı sunan yeni alışkanlıklarımızı nasıl sürdürebileceğimizin ipuçlarını paylaşacağız.

Tüketim ve tasarruf alışkanlıkları değişiyor

Koronavirüs krizinin, tüketim ve tasarruf alışkanlıklarında küresel anlamda bir değişime neden olduğu görülüyor. Finans şirketi Bankrate tarafından ABD’de gerçekleştirilen ankete göre, çoğu ABD vatandaşı masraflarını azaltıyor ve sahip olduğu mal, mülk veya yatırımları satışa çıkarmak yerine elinde tutmayı tercih ediyor. Üstelik bu davranış hem en yüksek gelir düzeyine sahip hanelerin (yılda 80 bin doların üzerinde geliri olan) yüzde 53’ünde hem de daha düşük maaşla geçinen hanelerin (yılda 30 bin dolardan az geliri olan) yüzde 49'unda benimseniyor.

Danışmanlık şirketi McKinsey & Company, pandeminin bir sonucu olarak dünyanın en büyük ekonomilerinde karşı karşıya kalınabilecek bazı olası senaryoları paylaştığı bir rapor yayınladı. Raporda, tüketicilerin “zorunlu ihtiyaç” kapsamına girmeyen mal ve hizmetleri satın almayı durduracağı, dolayısıyla “zorunlu ihtiyaç” olmayan mal ve hizmet giderlerinin yüzde 40 ila yüzde 50 oranında azalacağı öngörülüyor. Garanti BBVA tarafından yapılan kullanıcı araştırmalarında da kullanıcıların ihtiyaçlarını zorunlu ve lüks olarak ikiye ayırdıkları, zor durumlarda ilk olarak lüks ihtiyaçlarını sınırlandırma eğiliminde oldukları ortaya çıkıyor.

Harcamaları kontrol edebilmek

Daha fazla tasarruf yapmak, “harcamak için daha fazla paraya sahip olmak” anlamına gelmiyor. Karantina döneminin ardından, harcamaları doğru bir biçimde yansıtan yeni bir bütçe planı oluşturmak iyi bir fikir olabilir. Örneğin, karantina sonrasında ofislerine dönecek olan kişiler, ofislerine ulaşım aracı kullanarak veya kendi araçlarıyla gidiyorlarsa, bu kişilerin ulaşım ya da yakıt harcamaları muhtemelen yeniden artacaktır ancak evleri için yaptıkları harcamalar düşebilir. Bütçe hesaplaması yapmak; tasarrufa, tüketime ve borçların ödenmesine toplamda ne kadar para ayrılabileceğini öğrenebilmek açısından en iyi yöntemdir.

“Bütçemi nasıl kolayca hesaplayabilirim?” diye düşünüyorsanız, Garanti BBVA Mobil uygulamasındaki “Özet” alanından finansal durumunuzu takip edebilir ve Gelirler/Giderler özelliğinden faydalanarak “Gider” kategorisinde dilediğiniz periyodu seçebilirsiniz. Bu sayede market, yeme/içme, giyim/aksesuar gibi harcama kalemlerine ne kadar para harcadığınızı net bir biçimde görüp, harcamalarınız için bir limit belirleyebilirsiniz. Böylece bütçenizi daha kontrollü yönetebilirsiniz. Son dönemde değişen harcama alışkanlıklarınızı bu özelliği kullanarak somutlaştırabilir, azalttığınız harcama kalemleri özelinde “gerçekten” ihtiyacınız yoksa fazla harcama yapmamayı sürdürmeyi deneyebilirsiniz.

Yeni birikim hedefleri belirlemek

Tüm dünyayı etkisi altına alan Koronavirüs sonucunda yaşamımız dikkate değer ölçüde değişti. Ev satın almak, çocuklarımızın eğitimi için kenara para ayırmak veya emeklilik günlerimiz için birikim yapmak gibi bazı tasarruf hedefleri değişmese de Koronavirüs krizinin net bir biçimde ortağa koyduğu bir şey var: Zorlu günlere hazırlıklı olmak için acil durum fonu oluşturmak, finansal hedeflerimizin bir parçası haline gelirse, geleceğimiz açısından fayda sağlayabilir. Acil durum fonu, tıpkı şu anda içinde bulunduğumuz koşullar sebebiyle karşı karşıya kaldığımız beklenmedik finansal durumlara daha hazırlıklı olmamıza yardımcı olabilir. 

Dijitalleşmenin avantajlarından yararlanmak

Uluslararası danışmanlık şirketi Reply tarafından yapılan araştırmaya göre, karantina süreci tüketicilerin daha fazla dijitalleşmesini sağladı. Pandemi öncesinde kullanıcıların pek çoğu indirimleri günlük olarak takip ederken, bugünlerde çok daha uzun süreler boyu internette zaman geçiriyorlar. Bilgisayarları veya akıllı telefonları sayesinde bu indirimleri sürekli takip ederek anında yararlanma fırsatı buluyorlar. Öte yandan, online kanallardan ürün satın almaya alışkın olan tüketiciler, tasarruf açısından belli başlı bazı avantajlara sahip. Örneğin, online mağazalardaki satış ve indirimlerden düzenli olarak haberdar olabiliyor ve kolayca fiyat karşılaştırması yapabiliyorlar. Ancak bu cazip teklifler, tüketicileri aşırı harcama yapmaya da yöneltebiliyor. Bundan kaçınmak için satın alacağınız ürün veya hizmete gerçekten ihtiyaç duyup duymadığınızı değerlendirmeniz önemli.

Gerçek hayatta uyguladığınız bazı birikim alışkanlıklarınızı online alışveriş sürecinize de taşıyabilirsiniz. Nasıl ki bozuk paralarınızı ileride başka bir ihtiyacınızda kullanmak üzere bir kumbarada veya kavanozda biriktiriyorsanız, Garanti BBVA’da birikim hesabı açarak mobil uygulama üzerinden dilediğiniz miktarı her ay birikim hesabınıza kolayca aktarabilirsiniz. Ayrıca birikim hesabınızı açtıktan sonra Harcadıkça Biriktir özelliğinden yararlanabilirsiniz. Bu özellik sayesinde kredi kartı ekstrenizin belirlediğiniz oranda bir yüzdelik tutarı, kredi kartınızdan otomatik olarak birikim hesabınıza aktarılıyor. Örneğin, 1000 TL kredi kartı ekstreniz geldiyse ve her ay ekstrenizin yüzde 10’u oranında “Harcadıkça Biriktir” talimatı verdiyseniz, 100 TL birikim hesabınıza aktarılıyor. Üstelik bu işlem için ekstra faiz ödemeniz gerekmediği gibi hesabınıza dilediğiniz her an para yatırıp para çekebiliyorsunuz.

Evde “sürdürülebilir tüketim” davranışını benimsemek

Evlerinde elektrik ve su tasarrufu için basit ipuçlarını uygulayan insanlar hem çevreye hem de ceplerine fayda sağlıyorlar. “Normal” zamanlara döndüğümüzde elektronik cihazlarınızı bekleme modunda kullanmaktan kaçınmak, suyu sorumlu biçimde tüketmek ve evinizdeki ısıyı bilinçli ayarlamak gibi minik birkaç tüyoya dikkat edebilirsiniz. Böylece tasarruf ederken sürdürülebilir yaşama katkı da sunabilirsiniz.

Finansal eğitimi güçlendirmek

Finansal eğitim, kriz durumlarında finansal süreçleri sağlıklı yönetebilmek ve bu süreçleri daha esnek hale getirecek önlemleri alabilmek açısından olmazsa olmaz. OECD/INFE Araştırma Komitesi’nin üyesi ve aynı zamanda BBVA 2019 EduFin Grants’ın kazananlarından biri olan Uzman Maria Jose Roa, bu önlemlerden bazılarını şöyle sıralıyor:

• Beklenmeyen giderler için acil durum fonu oluşturmak veya birikim yapmak
• Çok fazla borçlanmaktan kaçınmak
• Finansal planlar yapmak

Aileler kendilerini finansal güçlükler içinde bulduklarında tek çözüm finansal eğitim olmayabilir ancak finansal eğitim, finansal iyileşme sürecinde vazgeçilmez bir rol oynayabilir. Finansal eğitimin, finansal sağlığın güçlendirilmesinde önemli bir görev üstlendiğini vurgulayan Roa, sözlerine şöyle devam ediyor: “Finansal sağlık ise kişiye finansal kararlar alabilme özgürlüğü, beklenmeyen masrafları karşılayabilme gücü, kişisel finansmanını planlayabilme yetkinliği tanır ve tüm bunların sonucunda kişinin hayattan gerçek anlamda keyif alabilecek kararlar alabilmesine yardımcı olur.”

Siz de bu değerlendirmelerden faydalanarak karantina sonrası dönem için birikim planınızı yeniden gözden geçirebilir ve daha etkin bir tasarruf alışkanlığı geliştirebilirsiniz.

__________

Burada yer alan yazılar, finansal bilgiler, birikim ve tasarruf önerileri, genel yorum ve tavsiyelerden oluşmakta olup yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım, birikim ya da tasarruf kararı verilmesi ve hareket edilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.